رایانش ابری سعی میکند با ارائه مدلی کارآمد دسترسی آسان بر اساس تقاضای کاربر به مجموعهای از منابع رایانشی قابل تغییر و پیکربندی همچون شبکهها، سرورها، فضای ذخیرهسازی، برنامههای کاربردی و سرویسها را از طریق شبکه فراهم کند. این دسترسی میتواند با کمترین نیاز به مدیریت منابع یا نیاز به دخالت مستقیم فراهمکننده سرویس به سرعت فراهم شده یا آزاد شود. با توجه به گسترش روزافزون رایانش ابری و نیاز مبرم شرکتها به کاهش هزینهها انتظار میرود در سالهای آتی سرویسهای ابرمحور بیشتری توسط ارائهدهندگان خدمات ابری عرضه شود. به همین دلیل بازار کار کارشناسان رایانش ابری در سالهای پیشرو با رشد خوبی همراه خواهد بود. رایانش ابری اگرچه برخی از ویژگیهای خود را از مدلهای رایانشی دیگر به ارث میبرد، با اینحال متفاوت از آنها است. از مهمترین مدلهای رایانشی تاثیرگذار بر رایانش ابری میتوان به رایانش شبکهای(شکلی از رایانش توزیع شده)، رایانش موازی (که در آن یک کامپیوتر مجازی بزرگ از مجموعهای متشکل از کامپیوترهای دیگر پدید آمده که همگی در تعامل با یکدیگر کار میکنند تا بتوانند وظایف سنگین را انجام)، رایانش خودمختار (سامانههای کامپیوتری با قابلیت خود-مدیریتی)، مدل کلاینت/سرور (این مفهوم توصیفکننده هر برنامه کاربردی توزیعیافتهای است که در آن میان ارائهدهنده سرویس (سرور) و درخواستکننده سرویس تفاوتی وجود دارد.)، مینفریمها (کامپیوترهای قدرتمندی که توسط سازمانهای بزرگ برای کاربردهای حساس استفاده میشوند که این کاربردها بیشتر در ارتباط با پردازش حجم زیادی از دادهها هستند)، رایانش همگانی (عبارت است از بستهبندی منابع رایانشی مانند منابع محاسباتی و ذخیرهسازی، در قالب سرویسهای قابل اندازهگیری) معماری نظیر به نظیر (گونهای از معماری توزیعی بدون هماهنگی مرکزی است که در آن کلاینتها میتوانند در آن واحد عرضهکننده و مصرفکننده منابع باشند) اشاره کرد. با توجه به گستردگی مفهوم رایانش ابری و پرسشهایی که ممکن است در جلسههای مصاحبه مطرح شوند، سعی کردیم نکات مشترک مطرح شده در این مصاحبهها را گردآوری کنیم تا خوانندگان با آمادگی قبلی در مصاحبهها حاضر شوند.
1. رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری از فناوریهای تاثیرگذار عصر جدید است که قرار است وابستگی کاربران و سازمانها به تجهیزات سنتی را کم کند و راهکارهای هوشمندانهتری در اختیار کسبوکارها قرار دهد.
راهکارهایی که اجازه میدهد کاربران در هر زمان و هر کجا به دادههای موردنیاز خود دسترسی داشته باشند.
رایانش ابری راهکاری است که اجازه میدهد سازمانها به سرورهای مختلف مستقر در سراسر جهان دسترسی داشته باشند.
2. رایانش ابری چه مزایایی دارد؟
از مزایای اصلی رایانش ابری میتوان به پشتیبانگیری از دادهها و ذخیرهسازی دادهها، بهکارگیری هوشمندانه و دقیق قابلیتهای سرورها، افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و مقرون به صرفه بودن بهکارگیری خدمات و دسترسی به نرمافزارها در قالب پارادیم نرمافزار به عنوان سرویس (SaaS) اشاره کرد.
3. ابر چیست؟
ابر ترکیبی از شبکهها، سختافزار، خدمات، فضای ذخیرهسازی و رابطها است که با ارائه پارادیم محاسباتی به عنوان سرویس به سازمانها در کاهش هزینهها کمک میکند. کاربران نهایی، کاربران شاغل در بخش مدیریت بازرگانی و ارائهدهندگان خدمات ابری از کاربران اصلی ابر هستند.
4. چه نوع دادههایی در رایانش ابری استفاده میشوند؟
پیشرفتهای روزافزون محاسبات ابری باعث شده تا رایانش ابری میزبان انواع مختلفی از دادهها همچون ایمیلها، قراردادها، تصاویر، وبلاگها، فایلهای چندرسانهای و نمونههای این چنینی باشند. گسترش روزافزون دادههای تولید شده توسط سازمانها و کاربران نهایی باعث شده تا سازمانها به فضای جدیدی نیاز داشته باشند تا بتوانند به شکل هوشمندانه دادهها را ذخیرهسازی کنند و به آنها دسترسی داشته باشند.
5. چه لایههایی در معماری ابر استفاده میشوند؟
رایانش ابری بر مبنای خطمشیهای اتخاذ شده از جانب شرکتهای ارائهدهنده خدمات از لایههای مختلفی استفاده میکند، با اینحال، در معماریهای رایج از لایههای کنترلکننده ابر (CLC) سرنام Cloud Controller، کنترلکننده خوشه (Cluster Controller)، کنترلکننده گره (NC) سرنام Node Controller و Walrus استفاده میشود.
6. از چه پلتفرمهایی برای پیادهسازی رایانش ابری در مقیاس بزرگ استفاده میشود؟
Apache Hadoop و MapReduce اصلیترین انتخاب سازمانها هستند.
7. رایانش ابری از چه مدلهایی ساخته شده، کاربرد هر یک را شرح دهید.
در سلسله مراتب رایانش ابری 3 مدل شناخته شده زیر وجود دارد.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS): زیرساختهای محاسبات ابری همچون سرورها، شبکهها، سامانههای عملیاتی و ذخیرهسازها را از طریق فناوریهای مجازیساز در اختیار سازمانها قرار میدهد. این سرورهای ابری بهطور معمول توسط یک داشبورد یا واسط برنامهنویسی کاربردی (API) در اختیار مشتریان قرار میگیرند تا مشتری کنترل کاملی روی جنبههای مختلف این زیرساخت داشته باشد. IaaS قابلیتها و فناوریهایی مشابه یک مرکزداده سنتی ارائه میکند.
پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS) : سرویسهای مدل PaaS شباهت زیادی به SaaS دارند، با این تفاوت که به جای اینکه نرمافزاری روی اینترنت عرضه شود، یک زیرساخت برای ساخت و ارائه نرمافزار در اختیار توسعهدهندگان قرار میگیرد. بستر فوق روی وب ارائه میشود و به همین دلیل آزادی عمل بیشتری در اختیار توسعهدهندگان قرار میگیرد تا تمرکز خود را روی ساخت نرمافزارها قرار دهند و دغدغهای از بابت بهروزرسانی، بازرسیهای فنی، فضای ذخیرهسازی و زیرساخت نداشته باشند.
نرمافزار به عنوان سرویس (SaaS): در این پارادایم برنامههای کاربردی از طریق یک رابط کاربری آنلاین ارائه میشوند و با انواع دستگاهها و سیستمعاملها سازگاری دارند. سرویسهای ایمیل آنلاین همچون جیمیل، یاهو و برنامههای مدیریت ارتباط با مشتری همچون (CRM) همچون Salesforce و Zoho نمونههای خوبی از مدل SaaS هستند.
8. نرمافزار به عنوان سرویس چه مزیت شاخصی دارد؟
نرمافزار به عنوان سرویس (SaaS) یکی از پارادایمهای مهم رایانش ابری است. برنامههای مهمی همچون سرویسهای گوگل بر مبنای این پارادایم در اختیار کاربران قرار میگیرد. پارادایم فوق به کاربران امکان میدهد تا اسناد خود را در فضای ابری ایجاد کنند، آنها را ویرایش کنند و نگران پاک شدن ناگهانی اسناد به واسطه قطع برق نباشند، زیرا هر تغییر در اسناد به شکل بلادرنگ در فضای ابری ذخیرهسازی میشود.
9. پلتفرم به عنوان سرویس چیست؟
یکی از پارادایمهای قابل تامل در معماری ابر است. پارادایم فوق بر مبنای مدل زیرساخت ساخته میشود و منابعی همچون کامپیوترها، فضای ذخیرهسازی و زیرساختهای ارتباطی را در اختیار مصرفکنندگان قرار میدهد. در پارادایم پلتفرم به عنوان سرویس بهطور کامل از فناوری مجازیسازی با هدف پیادهسازی یک زیرساخت کامل استفاده میشود. پلتفرم به عنوان سرویس یک سرور منفرد و متناسب با نیازهای کاری در اختیار سازمانها قرار میدهد، تنها تفاوت آن با یک سرور فیزیکی در نامریی بودن آن (مجازی) است.
10. عملکرد درخواستی چیست، چگونه رایانش ابری چنین قابلیتی را ارائه میکند؟
معماری رایانش ابری به گونه طراحی شده که متناسب با نیازهای کاربری دسترسی به منابع مجازی فناوریاطلاعات را فراهم میکند. دسترسی بر مبنای حق اشتراک و سرویسی که کاربر نیاز دارد تنظیم میشوند. منابع اشتراکی شامل شبکهها، سرورها، فضای ذخیرهسازی، برنامهها و خدمات میشوند. ویژگی عملکرد درخواستی (on-demand functionality) به معنای آن است که کلاینت میتواند امکانات رایانشی همچون توان پردازشی و فضای ذخیرهسازی شبکه را به هنگام نیاز از فراهمکننده به شکل خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی دریافت کند.
11. مدلهای مختلف استقرار رایانش ابری چیست؟
ابر خصوصی، ابر عمومی، ابر ترکیبی و ابر انجمنی گزینههای پیشرو در ارتباط با استقرار رایانش ابری هستند. در ابر انجمنی چندین سازمان که نیازهای کاری و حرفهای مشترکی دارند، منابع و سرویسهای خود را با یکدیگر بهاشتراک قرار میدهند. Open Cirrus نمونه خوبی در این زمینه است.
12. ابر خصوصی چیست؟
از ابرهای خصوصی برای ایمن نگه داشتن عملیات استراتژیک و دادههای حساس استفاده میشود. ابر خصوصی با ارائه یک پلتفرم کامل و کاربردی به سازمانها کمک میکند دسترسی به اطلاعات و شبکههای سازمانی را محدود به گروه خاصی از کاربران کنند. دغدغههای امنیتی از بابت افشای اطلاعات و حملههای هکری باعث شده تا بیشتر سازمانها به سراغ ابری خصوصی بروند. هرچند بهکارگیری ابر خصوصی برای همه سازمانها مقرون به صرفه نیست و به همین دلیل گاهی اوقات سازمانها از ابر ترکیبی استفاده میکنند. ابر خصوصی مجازی (VPC) سرنام Virtual Private Cloud گزینه دیگری در این زمینه است که مجموعهای عظیم از منابع محاسباتی قابل تنظیم اشتراکی در یک فضای ابر عمومی را ارائه میکند. ابر خصوصی مجازی با ارائه منابع مورد نیاز گرههای شبکه، سطح مشخصی از ایزولهسازی دسترسی به منابع را ارائه میکند تا بخشهای مختلف یک سازمان به شکل کنترلشده به منابع دسترسی داشته باشند.
13. ابر عمومی چیست؟
ابرهای عمومی به گونهای طراحی شدهاند تا همه مردم بتوانند از آنها استفاده کنند. به بیان دیگر دسترسی به ابرهای عمومی در بیشتر موارد به شکل رایگان برای مردم فراهم است. گوگل و آمازون از جمله شرکتهای مطرح در ارائه این مدل خدمات هستند.
14. ابر ترکیبی چیست؟
ابرهای ترکیبی با تلفیق ابرهای عمومی و ابرهای خصوصی دسترسی به نوع خاصی از رایانش ابری را فراهم میکنند. ابر ترکیبی مزیت قابل توجهی نسبت به ابرهای خصوصی و عمومی دارد و به همین دلیل بیشتر سازمانها از آن استقبال میکنند. ابرهای ترکیبی به سازمانها اجازه میدهند ابر خود را ایجاد کنند و کنترل دقیقی روی جنبههای مختلف سرویسها داشته باشند.
15. چه تفاوتی میان رایانش ابری و رایانش همراه وجود دارد؟
رایانش سیار (موبایل) و رایانش ابری به لحاظ تئوری تفاوت زیادی ندارند، زیرا رایانش سیار از مفاهیم رایانش ابری استفاده میکند. رایانش ابری دادههایی که کاربران در زمان انجام محاسبات سیار به آنها نیاز دارند را ارائه میکند، برنامهها را روی یک سرور راه دور اجرا میکند و به کاربران اجازه میدهد به فضای ذخیرهسازی داشته و آنرا مدیریت کنند.
16. چه تفاوتی میان گسترشپذیری و کشش وجود دارد؟
گسترشپذیری از ویژگیهای شاخص رایانش ابری است که بهطور خودکار و متناسب با افزایش حجم کاری دسترسی به ظرفیتهای بیشتر را فراهم میکند. مهمترین مزیت گسترشپذیری تامین سریع منابع مورد نیاز است. بهطور مثال، اگر ترافیک استفاده شده از حد مجاز عبور کند، گسترشپذیری با افزایش ظرفیت منابع مشکل پهنای باند را برطرف میکند. کشش که گاهی اوقات به آن کشسانی (Elasticity) نیز گفته میشود به قابلیتی اشاره دارد که به شکل پویا در صورت افزایش تقاضا، ظرفیت خدمات ارائه شده را افزایش میدهد و در صورت کاهش تقاضا خدمات کمتری به مشتری تخصیص میدهد. به عبارت سادهتر، قابلیت کشسانی به اضافه و کم کردن منابع در زمان بار کاری زیاد و کم اشاره دارد، در حالی که گسترشپذیری تنها حالت اضافه شدن منابع را لحاظ میکند و میتواند به دو روش گسترشپذیری افقی و عمودی انجام شود.
17 . رایانش ابری چه مزایای امنیتی دارد؟
رایانش ابری از مکانیزم احراز هویت دقیقی برای تخصیص مجوز به کاربران استفاده میکند تا سرپرستان شبکه بتوانند دسترسی کاربران به منابع ابری را کنترل کنند. همچنین به دلیل اینکه در بیشتر موارد نسخه پشتیبانی از اطلاعات تهیه میشود، در صورت از دست رفتن دادهها در اثر یک پیشامد ناخواسته یا یک حمله هکری، امکان بازگرداندن همه چیز به حالت اولیه در کوتاهترین زمان را فراهم میکند.
18. واژه EUCALYPTUS در رایانش ابری به چه مفهومی اشاره دارد؟
معماری محاسباتی سودمند کشسان جهت وصل کردن برنامههای شما به سامانههای سودمند (EUCALYPTUS) سرنام Elastic Utility Computing Architecture For Linking Your Program To Useful Systems یک زیرساخت نرمافزاری متنباز در رایانش ابری است که برای پیادهسازی خوشهها در پلتفرمهای رایانش ابری استفاده میشود.
ابزار فوق میتواند ابر عمومی، خصوصی و ترکیبی را پیادهسازی کند و به سازمانها این امکان را میدهد تا مراکز داده خود را به صورت ابر خصوصی ایجاد کنند و از ویژگیهای آن برای مدیریت ابر ساخته شده استفاده کنند. معماری Eucalyptus سلسله مراتبی است و ابر را به خوشههای مختلف تقسیم میکند.
هر ابر یک کنترلکننده ابر دارد و مسئول تمامی گرههای آن خوشه است. در بالاترین سطح این معماری سلسله مراتبی، کنترلکننده ابر قرار دارد و مسئولیت تمامی کنترلکنندههای خوشه را بر عهده دارد.
19. System integrators در محاسبات ابری چه نقشی دارد؟
System integrator یک استراتژی کارآمد برای نظارت و مدیریت بر فرآیندهای پیچیدهای که در طراحی و ساخت پلتفرم ابر استفاده شده ارائه میکند. System integrator یک مکانیزم مدیریتی دقیق و کارآمد برای نظارت بر شبکههای ابری خصوصی و ترکیبی ارائه میکند تا تمامی اطلاعات مرتبط با ساخت مرکز داده در اختیار مدیر مربوطه قرار بگیرد.
19. System integrators در محاسبات ابری چه نقشی دارد؟
System integrator یک استراتژی کارآمد برای نظارت و مدیریت بر فرآیندهای پیچیدهای که در طراحی و ساخت پلتفرم ابر استفاده شده ارائه میکند. System integrator یک مکانیزم مدیریتی دقیق و کارآمد برای نظارت بر شبکههای ابری خصوصی و ترکیبی ارائه میکند تا تمامی اطلاعات مرتبط با ساخت مرکز داده در اختیار مدیر مربوطه قرار بگیرد.
20. چه پایگاه دادههای زیرساختی رایانش ابری متنباز در دسترس سازمانها قرار دارد؟
MongoDB ، CouchDB ، LucidDB از شناخته شدهترین پایگاه دادههای زیرساختی رایانش ابری متنباز هستند.
21. چند نمونه از بزرگترین ارائهدهندگان خدمات ابری و بانکهای اطلاعاتی بزرگ را نام ببرید.
Google bigtable، Amazon simpleDB و Cloud based SQL نامهای شناخته شده این حوزه هستند.
22. مراکز داده سنتی و ابری چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
هزینه ساخت و نگهداری مراکز داده سنتی بیشتر از مرکز داده ابرمحور است، زیرا در پایگاههای داده سنتی، مشکلاتی همچون افزایش حرارت، باگهای نرمافزاری و خرابیهای سختافزاری وجود دارد، در حالی که یک چنین نگرانیهایی در ارتباط با مراکز داده ابری وجود ندارد.
23. خدمات ارائه شده در مدل نرمافزار به عنوان سرویس را نام ببرید.
چند مستاجری ساده (Simple Multi-tenancy): در این روش، هر کاربر منابع مستقل و مختص به خود دارد. در این مدل راندمان خدمات در وضعیت مطلوب قرار دارد، زیرا هر کاربر به منابع منحصر به خود دسترسی دارد.
چند مستاجری ریزدانه (Fine grain multi-tenancy): در این مدل، منابع با کاربران زیادی بهاشتراک قرار میگیرد، با اینحال خدمات به شکل پایداری در دسترس تمامی کاربران قرار میگیرد.
24. چرا از واسطهای برنامهنویسی کاربردی در سرویسهای ابری استفاده میشود؟
رابط برنامهنویسی کاربردی (API) به دلیل اینکه روش جایگزینی را ارائه میدهد که نیاز به نوشتن برنامههای کامل را مرتفع میکند، ارتباط میان یک یا چند برنامه را سهولت میبخشد و به توسعهدهندگان اجازه میدهد برنامههایی ایجاد کنند و آنها را به سرویسهای ابری مستقر در سامانههای مختلف متصل کنند.
25. خدمات ابری چه مزایای مشخصی ارائه میکنند؟
از مهمترین مزایای خدمات ابری به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
صرفهجویی در هزینهها: به سازمانها کمک میکند در بخشهای عملیاتی سرمایهگذاری کنند که صرفهجویی قابل ملاحظهای به همراه دارد.
گسترشپذیری و ارائه قابلیتهای قدرتمند: به توسعه برنامههای گسترشپذیری و پایدار کمک میکند. اگر در گذشته گسترشپذیری فرآیند زمانبری بود که گاهی اوقات چندین ماه به طول میانجامید، اکنون گسترشپذیری با صرف زمان کمتری در دسترس است.
صرفهجویی در زمان: از منظر استقرار و نگهداری صرفهجویی قابل ملاحظهای در وقت به همراه دارد.
26. مراکز داده ابرمحور به چند گروه تقسیم میشوند؟
مراکز داده کم ظرفیت (Low density) و مراکز داده سیار (Containerized datacenter).
27. منظور از CaaS چیست؟
ارتباط به عنوان سرویس (CaaS) سرنام Communication As a Service به گروهی از سرویسهای ابری اشاره دارد که امکان تعامل و مشارکت به شکل بلادرنگ را برای مشتریان فراهم میکنند. CaaS میتواند قابلیتهای نرمافزاری و پلتفرمی را فراهم کند.
28. منظور از VPN چیست و به چه نوع ارتباطی اشاره دارد؟
شبکه خصوصی مجازی (VPN) سرنام Virtual Private Network یک ابر خصوصی است که امنیت دادههای در حال انتقال در یک محیط ابری را تامین میکند. سرپرستان شبکه میتوانند از VPN برای پیادهسازی یک شبکه عمومی به عنوان یک شبکه خصوصی استفاده کنند.
29. مهمترین نکاتی که پیش از بهکارگیری پلتفرمهای رایانش ابری باید به آنها توجه کرد را نام ببرید؟
انطباق، تهیه نسخه پشتیبان از دادهها به منظور بازیابی دادهها، ذخیرهسازی هوشمندانه اطلاعات، استمرار کسبوکار (Business continuity)، زمان تاخیر کم در زمان بهکارگیری خدمات و حفظ یکپارچگی دادهها در زمان انجام محاسبات از مهمترین نکاتی است که باید به آنها توجه داشت.
30. پلتفرم آژور مایکروسافت چه خدماتی ارائه میکند؟
آژور سه سرویس اصلی ذخیرهسازی، مدیریت و پردازش را ارائه میکند. ترکیب این سه مولفه با یکدیگر در قالب خدمات کاربردی به کسبوکارها اجازه میدهد بدون نیاز به خرید تجهیزات گرانقیمت یک پلتفرم محاسباتی یکپارچه و قدرتمند داشته باشند.
31. تامین امنیت دادههای در حال انتقال در محیط ابر
مهمترین پرسش پیرامون رایانش ابری به مبحث تامین امنیت دادههایی اشاره دارد که قرار است روی سرورها ذخیره شوند یا انتقال پیدا کنند. برای اطمینان از این موضوع که دادهها در صحت و امنیت کامل قرار دارند و نشتی اطلاعات به وجود نمیآید باید از کلید رمزنگاری شده استفاده کرد و زمانی که قرار است دادهها از نقطه A به نقطه B در محیط ابر انتقال پیدا کنند از الگوریتمهای رمزنگار نامتقارن استفاده کرد.
32. پنج ویژگی شاخص رایانش ابری را نام ببرید.
سرویس بر پایه درخواست (On-demand self-service)، ارائه سرویس درهمه جا (Broad network access)، دارای منابع فراوان و نامحدود (Resource pooling)، قابلیت ارتجاعی خودکار و سریع (Rapid elasticity) و قابلیت اندازهگیری سرویس (Measured service) از ویژگیهای شاخص رایانش ابری هستند.
به این مطلب چند ستاره میدهید؟(امتیاز: 4.5 - رای: 1)
- منبع: ماهنامه شبکه
- نویسنده: حمیدرضا تائبی