مدل و نشانهگذاری فرآیند کسب و کار (BPMN) چیست؟
تاریخچه پیدایش مدلسازی شامل استانداردهای مختلف نظیر فلوچارت، UML و نمونههای مشابه است. این مدلها در گذر زمان تکامل پیدا کردند تا اینکه به استاندارد BPMN رسیدیم. مدل و نشانگر فرآیند کسب و کار (BPMN) استانداردی برای مدلسازی فرایندهای تجاری است که یک نشانگر گرافیکی برای مشخص کردن فرآیندهای تجاری در نمودار فرآیند تجارت (BPD)، مبتنی بر یک تکنیک نمودار کاری بسیار شبیه به نمودارهای فعالیت از زبان مدل سازی واحد (UML) ارائه میدهد. به بیان سادهتر، BPMN به مجموعه علایم و استانداردها برای مدلسازی فرآیندهای کسبوکار گفته میشود که با استفاده از این زبان نمادین مدلسازی میشوند. جالب آنکه فرآیندهای مدلسازی شده این پتانسیل را دارند تا توسط ابزارهای BPMS برای تحلیل، شبیهسازی و اجرا استفاده شوند. هدف BPMN پشتیبانی از مدیریت فرایندهای تجاری، هم برای کاربران فنی و هم برای کاربران تجاری، با ارائه نشانه ای است که برای کاربران کسب و کار بصری باشد، در عین حال قادر به نشان دادن معانی پیچیده فرآیند است. مشخصات BPMN همچنین نقشه ای بین گرافیکهای نماد گذاری و ساختارهای اساسی زبانهای اجرا، به ویژه برای زبان اجرای فرآیند تجارت (BPEL) ارائه میدهد. در حال حاضر چندین استاندارد رقیب برای زبانهای مدلسازی فرایندهای کسبوکار وجود دارد که توسط ابزارها و فرآیندهای مدلسازی استفاده میشوند. BPMN توسط دو استاندارد جدید برای مدلهای مدیریت پرونده ساختمانی و مدلهای تصمیمگیری، مدل مدیریت پرونده و نمادگذاری و مدل تصمیمگیری و نشانهگذاری منتشر شده است.
یک کارشناس BPMN چه کاری انجام میدهد؟
اصلیترین وظیفه یک کارشناس BPMN ارائه یک یادداشت استاندارد است که توسط همه ذینفعان تجاری مثل تحلیلگران تجاری قابل فهم باشد که فرایندها را ایجاد و بهسازی میکنند، توسعه دهندگان فنی که مسئول اجرای طرحها هستند و مدیران تجاری که نظارت و مدیریت بر روند انجا کارها را کنترل میکنند. بنابراین کاری که یک کارشناس BPMN انجام میدهد پدید آوردن زبان مشتکری است که شکاف ارتباطی بین طراحی فرآیند کسبوکار و پیادهسازی را برطرف میکند. یک کارشناس BPMN با استفاده از نمادهای استاندارد ایزو، به بهبود ارتباطات و هماهنگیهای درون و برونسازمانی کمک میکند. علاوه بر این، مدلی که توسط یک کارشناس BPMN ایجاد میشود قابلیت اجرایی دارد و باعث میشود راهحلهای فناوریاطلاعات فرآیند محور در یک سازمان گسترش پیدا کند. رویکردی که در نهایت به تعامل بهتر تیمها کمک میکند.
یک کارشناس BPMN چه شرح وظایفی دارد؟
یک کارشناس BPMN مجموعه وظایف مختلفی دارد که برخی از آنها حائز اهمیتتر بوده و کلی است. اولین وظیفه این فرد مستندسازی فرایندهای موجود است که در جلسات مصاحبه توسط مدلساز و طراح فرایند استخراج میشود. در واقع این فرد به عنوان نفر دوم و کمکی در جلسات مصاحبه با همراه نفر اصلی (مدلساز و طراح فرایند) حاضر میشود و کارهای مختلفی را انجام میدهد که از آن جمله باید به یادداشتبرداری در جلسه مصاحبه، یادآوری به نفر اول در مورد موارد از قلم افتاده شناسنامه در جلسه مصاحبه، ترسیم نمودار فرایندی ترسیم شده (که توسط مدلساز روی کاغذ ترسیم شدهاند) در نرمافزارهای مدیریت فرایند مثل ویژوال پارادایم و تکمیل بخشهای مختلف شناسنامه فرآیندی پس از جلسه مصاحبه است. یکی از نکاتی که به عنوان کارشناس BPMN باید به آن دقت داشته باشید، مفهوم توکن در مدلسازی BPMN است. در مبحث مدلسازی فرآیند، توکن رفتار یا مسیر حرکت فرآیند را نشان میدهد. بهطور مثال، هنگامی که فرآیندی آغاز میشود، توکن در مرحله شروع تنظیم میشود. اکنون تصور کنید بعد از یک وظیفه (Task) در فرآیند یک درگاه (Gateway) وجود داشته باشد که از آن دو جریان خارج میشود. هنگامی که گیتوی یکی از دو مسیر را انتخاب و آنرا فعال میسازد، توکن در مسیر فعال حرکت میکند و روند اجرای فرآیند را نشان میدهد. علاوه بر این، گاهی اوقات این امکان وجود دارد که یک توکن به دو توکن تقسیم شود. بهطور مثال، در یک درگاه موازی (Parallel Gateway) یک توکن میتواند به دو یا چند توکن تقسیم شود و از این طریق مسیر یا روند اجرای فرآیند را نشان دهد. مفهوم مهم دیگری که باید به آن دقت کنید مفهوم pool است که محدودهای است که برای توصیف یک فرآیند استفاده میشود و کارشناسان مدلسازی فرآیند را در این محدوده انجام میدهند. با این توصیف باید بدانید در یک BPMS هر فرآیند تنها یک pool را شامل میشود و هنگام تعرف فرآیند خود سیستم poo مرتبط با فرآیند را شکل میدهد.
یک کارشناس مدلسازی و تحلیل فرایندها به چه مهارتهایی نیاز دارد؟
بهطور معمول شرکتها به دنبال جذب افرادی هستند که حداقل مدرک کارشناسی در رشته علوم کامپیوتر یا فناوریهای مرتبط را داشته باشد. در کنار مدرک تحصیلی از مهارتهای موردنیاز این فرد به موارد زیر باید اشاره کرد:
- توانایی برقرای ارتباط مناسب و انجام مصاحبه های استخراج فرایند
- مدلسازی فرایند (مدلسازی شامل تعریف سناریو، تعریف فعالیت (Task)، شاخه (Flow)، رویدادهای آغازی، میانی و پایانی، درگاههای تصمیمگیری انحصاری، موازی و رویدادمحور، تعریف محدوده (pool) و فاز در فرآیندها میشود.
- آشنایی با استاندارد XPDL (XML Process Definition Language)
- آشنایی با استاندارد BPEL (Business Process Execution Language)
- آشنایی با استاندارد EPC (Event-driven Process Chain)
- آشنایی با استاندارد UML (Unified Modeling Language)
- آشنایی با استاندارد BPMN
- تسلط بر نرمافزار visual paradigm
- توانایی تحلیل و آشنایی فرآیندها با visual paradigm
- آشنا با مستندسازی فرایندها
به این مطلب چند ستاره میدهید؟(امتیاز: 4 - رای: 2)