مصاحبه، پلی که شما را به کار می‌رساند

مصاحبه‌های رفتاری

1. از تله‌های «صلاحیت» دوری کنید

بعضی اوقات هنگام تلفنی صحبت با استخدام‌کنندگان فکر می‌کردم در حال مبارزه نافرجام با مدارک تحصیلی و مهارت‌های خود هستم. آیا مدرک علوم کامپیوتر دارید؟ چند سال تجربه کار حرفه‌ای دارید؟ آیا با فناوری‌هایی که در شرح این شغل آمده آشنایی دارید؟

از سوی دیگر، مهندسان حاضر در مصاحبه‌های فنی توجه چندانی به رزومه کاری‌ام نداشتند. آن‌ها برای نشان دادن مهارت‌های خود و روند حل مشکل، چالش‌های فنی‌ای را پیشنهاد می‌دادند که باید آن‌ها را حل می‌کردم. به‌طورکلی می‌توانم بگویم، معیار بسیاری از تیم‌های مهندسی در استخدام، توانایی‌های شماست نه مدارکتان. مصاحبه رفتاری زمانی است که از شما خواسته می‌شود، به‌جای حل یک مشکل فنی درباره خودتان صحبت کنید. این صحبت می‌تواند با شخص استخدام‌کننده یا عضوی از تیمی که می‌خواهید به آن ملحق شوید باشد. مشخص بود که توانایی فنی داشتم، پس باید کاری می‌کردم تا استخدام‌کنندگان انتخابم کنند. پس، همیشه آماده سؤالی باشید که شما را به‌دام بیندازد، این دام یعنی پذیرفتن شکست در خصوص نداشتن شرایط صلاحیت. روی تغییر روند مکالمه و تمرکز داشتن بر نقاط قوت خود کار کنید.

تمرین‌های زیر را انجام دهید:

•  به 2 تا 3 شرح شغلی که به آن علاقه دارید، نگاه کنید.
•  یک فهرست کامل از تمام شرایط موردنیاز که فاقد آن‌ها هستید، تهیه کنید.
•  روی واکنش به پرسشی که از شما می‌شود، تمرین کنید.
•  این کار را با یکی از دوستان خود تمرین کنید.

2. مهارت‌های قابل‌انتقال خود را شناسایی کنید

بسیاری از افراد تصور می‌کنند مهارت‌های لازم را برای شغل موردنظر ندارند. در واقع، ما اغلب از یک مهارت خیلی مشابه و قابل‌انتقال در شرایط محیطی مختلف استفاده می‌کنیم. این مهارت‌ها در افراد مختلف متفاوتند. پس قبل از مصاحبه زمان کافی بگذارید و خود را آماده داستانی کنید که نشان‌دهنده نحوه ارتباط آن‌ها با این شغل است. اصلا نگران صحبت کردن در این خصوص نباشید. اگر تابه‌حال این کار را انجام نداده‌اید دلیل نمی‌شود که قادر به انجام آن نیستید. هر شغل نیازمند گذر زمان است و از شما انتظار نمی‌رود که همه‌چیز را از همان روز اول بدانید. 

3. عمق دانش خود را نشان دهید

بعد از مستقر شدن در کار یکی از استخدام‌کنندگان گفت: یکی از دلایل انتخاب‌ شدنم با وجود کم‌تجربه بودنم در کار، این بود که توانسته بودم چیزهایی را که طی سال‌ها کار کرده بودم به‌خوبی بیان کنم. تمام این موفقیت‌ها را مدیون برنامه‌های آموزشی بودم که «هک ریکتور» برای من در نظر گرفته بود. طوری آموزش دیدم که بعد از فارغ‌التحصیلی و زمانی‌که دنبال کار بودم، فقط به گفتن، «سلام، من می‌توانم اپ فول‌استک درست کنم.» بسنده نکنم. موردی که این روزها بسیار رواج دارد و هیچ جذابیتی برای کارفرمایان ندارد. من می‌توانستم برای مدتی طولانی درباره کوئری پایگاه داده با کارآیی بالا در دیتابیسی دارای بیش از ده میلیون رکورد بنچمارک گرفتن از DMBSها و تست بارگذاری یک اپلیکیشن در مقیاس وب و همچنین شناسایی گلوگاه‌ها صحبت کنم. 

مهم‌ترین نکته این‌که اگر می‌خواهید به‌جای عرضه ‌کردن انبوهی از مدارک، مهارت‌های خود را ارائه کنید باید درباره چیزهایی که روی آن کار کرده‌اید آمادگی صحبت کردن داشته باشید، به‌ویژه تصمیماتی که گرفته‌اید و تأثیراتی که روی پروژه، سهامداران یا مشتریان داشته‌اید.

4. مهارت‌های نرم خود را بالا ببرید (حتی در قالب نقش‌های فنی)

شاید احساس کنید در حوزه مهندسی نرم‌افزار، نیازی نیست که سایر کیفیت‌های خود را بازگو کنید، زیرا ممکن است سطح توانایی شما را پایین‌تر بیاورد. اما متوجه شدم شرکت‌ها در جست‌وجوی مهندسانی هستند که علاوه بر توانایی فنی مهارت‌های بین‌فردی عالی هم داشته باشند. این مسئله برای کسب‌وکار مهم است، پس دنبال راه‌هایی باشید که بتوانید درباره آن‌ها هم حرف بزنید.

مواردی که من عنوان کردم چیزی شبیه این‌ها بود:

•  این من هستم، به‌عنوان مهندس نرم‌افزار و این‌که چرا عاشق مهندسی هستم.
•  این‌ها چیزهایی هستند که به‌تازگی به‌عنوان مهندس نرم‌افزار انجام داده‌ام.
•  تجربه‌های پیشین من و مهارت‌های نرم من باعث شده تا مهندس بهتری باشم.

در طی صحبت‌هایم به این نکته که در گذشته به‌عنوان مدیر محصول بودم، اشاره می‌کردم و بر توانایی خودم برای روبه‌رو شدن با سهامداران، همکاری خوب با تیم‌های محصول و درک داستان‌های کاربر و اشخاصی که برای آن‌ها محصول تولید می‌کردیم، تأکید داشتم.

کسب‌وکارهای هوشمند می‌خواهند که مهندسان آن‌ها بتوانند مصرف‌کنندگانی را که از این محصولات استفاده می‌کنند، به‌خوبی درک کنند، به‌خوبی با هم تیمی‌های خود همکاری کنند، فکرهای خلاقانه داشته باشند و توانایی تبدیل‌شدن به یک مدیر و رهبر را داشته باشند.

چندین پیشنهاد کاری که دریافت کردم این خصوصیات را هم‌ردیف توانایی‌های فنی من قرار داده بودند. در واقع مصاحبه‌های فنی آن‌ها را با موفقیت پشت سر گذاشتم و حتی با مهارت‌های اضافه‌ای که ارائه کردم، توانستم امتیاز بالاتری کسب کنم.

مصاحبه‌های فنی

مصاحبه فنی برای یک مهندس نرم‌افزار می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد: وایت‌بردینگ، طراحی سیستم، ساخت اپ‌های سریع فول‌استک، دبیاگ کردن و ... . که بستگی دارد برای چه پستی و برای کدام شرکت با چه اندازه‌ای درخواست داده باشید.

1. طوری تمرین کنید که گویی خودتان مصاحبه می‌کنید

بزرگ‌ترین چالش حل مشکلات کدنویسی نبود، بلکه انجام آن در شرایط مصاحبه بود. به همین دلیل هنگام تمرین سعی داشتم تا جایی‌که ممکن است محیط و شرایط مصاحبه را بازسازی کنم. با این کار می‌توانستم برای روز مصاحبه واقعی 100 درصد آماده باشم.

الف. یک تایمر تنظیم کنید

یکی از بزرگ‌ترین نقطه‌ضعف‌های من مدیریت زمان بود. با پیشنهاد دوستم از تایمر استفاده کردم که واقعا روی کارآمدی مصاحبه تأثیرگذار بود. آن را روی 25 دقیقه تنظیم کردم، یعنی کمتر از زمانی‌که معمولا در هنگام مصاحبه دارید. به‌این‌ترتیب فهمیدم در کدام قسمت‌ها زمانم را هدر می‌دهم.

ب. بدون IDE تمرین کنید

در بسیاری از مصاحبه‌ها باید روی وایت‌برد کدنویسی کنید. یکی از مصاحبه‌کنندگان گوگل به‌من گفت: بسیاری از کارجویان در این حالت عصبی می‌شوند و نمی‌توانند توانایی اصلی خود را نشان دهند. برای همین تمریناتم را روی وایت‌برد انجام دادم و چیزهای اضافه‌ای مانند اسنیپت‌ها، فرمت‌های زیباکننده و حتی هایلایت‌کننده سینتکس را کنار گذاشتم. 

ج. سعی کنید با دیگران تمرین کنید

یکی از بهترین راه‌های تمرین چالش‌های کدنویسی، انجام آن در حضور شخص دوم است. برای همین از دو نفر از دوستانم استفاده کردم. هر کدام از ما مشکلی را به‌دیگری نشان می‌داد، تایمر را تنظیم می‌کرد و با صدای بلند شروع به حل آن می‌کرد. وقتی زمان تمام می‌شد، کار را متوقف می‌کردیم، فیدبک می‌دادیم و سپس جای خود را با هم عوض می‌کردیم.

د. با صدای بلند تمرین کنید، حتی اگر تنها هستید

می‌خواستم خودم به‌تنهایی بیشتر تمرین کنم. تایمر تنظیم می‌کردم، سؤال را می‌خواندم و درحالی‌که دیاگرام می‌کشیدم و روی وایت‌برد کدنویسی می‌کردم، با صدای بلند با مصاحبه‌کننده خیالی صحبت می‌کردم.

2. مثل یک کار مشترک با آن برخورد کنید

بعضی وقت‌ها هنگام مصاحبه یادتان می‌رود که باید چه‌کار کنید، چطور باید شروع کنید و و... دستپاچه نشوید. برای حل این مشکل، باید سعی کنید با مصاحبه‌کننده یک حالت همکاری به وجود بیاورید. طوری رفتار کنید که مثلا هر دوی شما در حال همکاری با هم برای حل این چالش کاری هستید و سعی کنید همیشه جلوتر باشید. این کار باعث می‌شود تا به ‌توانایی‌های خود اعتماد کنید.

3.  از فانکشن‌های کمکی استفاده کنید

در مصاحبه‌های کدنویسی همیشه باید کدهای خیلی پیش‌پاافتاده ولی ضروری را اجرا کنید، چیزی که نوشتن آن سه دقیقه زمان می‌برد و شما را از مشکل اصلی منحرف می‌کند. سعی نکنید تمام فانکشن‌های بی‌اهمیت را از اول بنویسید، به‌خصوص اگر روی وایت‌برد کدنویسی می‌کنید. مصاحبه‌کننده علاقه‌ای به‌دیدن نوشتن کدهای ساده شما ندارد. بهتر است از فانکشن‌های کمکی استفاده کنید و با صدای بلند توضیح دهید که این فانکشن چه کاری انجام می‌دهد. سپس آن را وارد کد خود کنید.

4. دوباره از فانکشن‌های کمکی استفاده کنید

بعضی از زبان‌های برنامه‌نویسی فاقد کتابخانه‌ یا کلاس‌های از پیش‌ساخته هستند که به حل مشکلات مشخص کمک می‌کنند. پس چه باید کرد؟ سراغ زبانی که با آن خیلی آشنا نیستند، نروید. از مصاحبه‌کننده سؤال کنید: «ایراد ندارد فرض کنم که به‌کلاسی با نام با این ویژگی‌ها و روش‌ها دسترسی دارم؟» مطمئن باشید که مصاحبه‌کنندگان با این موضوع هیچ مشکلی ندارند.