توسعه‌دهنده ‌برنامه‌های موبایل کیست و چگونه یک برنامه‌نویس اندروید و iOS شویم؟

توسعه‌دهنده ‌برنامه‌های همراه کیست؟

توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای همراه با ساخت برنامه‌های کاربردی و جذاب به نیازهای کاربران هدف پاسخ می‌دهند. یک توسعه‌‌دهنده می‌تواند بر مبنای تخصص و مهارتی که دارد برای هر یک از پلتفرم‌های اندروید و iOS برنامه‌ای بنویسد و در ادامه به پشتیبانی از نرم‌افزار خود بپردازد. توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل به ‌دو گروه اصلی توسعه‌دهندگان برنامه‌های کاربردی ویژه پلتفرم اندروید و iOS تقسیم می‌شوند. توسعه‌دهندگان iOS با استفاده از محیط‌های توسعه یکپارچه همچون Xcode و زبان برنامه‌نویسی سوئیفت برای دستگاه‌های مبتنی بر سیستم‌عامل iOS برنامه‌های کاربردی می‌نویسند. توسعه‌دهندگان اندروید نیز فرآیند مشابهی انجام می‌دهند، با این تفاوت که ابزارها و زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی برای ساخت برنامه‌های اندرویدی در اختیار آن‌ها قرار دارد.

یک توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل چه کاری انجام می‌دهد؟

توسعه‌دهندگان برنامه‌های کاربردی دستگاه‌های همراه، در یک فرآیند چندمرحله‌ای نرم‌افزاری را می‌نویسند، نرم‌افزار را با هدف شناسایی باگ‌ها آزمایش می‌کنند، در یک فروشگاه مجاز آپلود می‌کنند و در ادامه، فرآیند به‌روزرسانی نرم‌افزار را انجام می‌دهند. در اغلب موارد توسعه‌دهندگان برنامه‌های موبایل ضمن کدنویسی برنامه، خودشان واسط کاربری را طراحی می‌کنند. در حالت کلی‌تر، توسعه‌دهندگان برنامه‌های همراه در شرکت‌ها استخدام می‌شوند و با تیمی متشکل از توسعه‌دهندگان، طراحان رابط کاربری و تجربه کاربری کار می‌کنند.

چشم‌انداز شغلی توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل

مؤسسه BLS وضعیت مشاغل مرتبط با توسعه‌دهندگان برنامه‌های موبایل را بررسی کرده و بر این باور است که بازار کار توسعه‌دهندگان موبایل در سال‌های آتی پر رونق است. این موسسه می‌گوید: «فرصت‌های شغلی در دنیای توسعه نرم‌افزار تا سال 2028 رشد چشمگیر 21 درصدی خواهد داشت که از میانگین رشد بسیاری از مشاغل سریع‌تر است.» 

میزان درآمد توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل چقدر است؟

مهم‌ترین عاملی که در میزان درآمد نقش دارد سطح مهارت‌ها و موقعیت شغلی است. توسعه‌دهندگان iOS می‌توانند به‌طور میانگین انتظار درآمدی در حدود 113 هزار دلار در سال را داشته باشند، حتا برخی از شرکت‌ها حقوق‌هایی تا سقف 171 هزار و 500 دلار در سال به‌توسعه‌دهندگان می‌دهند.
از طرفی، توسعه‌دهندگان اندروید نزدیک به 111 هزار دلار و توسعه‌‌دهندگان باتجربه‌تر می‌ توانند تا 162 هزار دلار در سال درآمد داشته باشند. البته میزان حقوق دریافتی به شرکت و مکانی که در آن کار می‌کنید بستگی دارد. به‌طور مثال، توسعه‌دهندگان اندروید در شهری همچون سانفراسیسکو به‌طور متوسط 130 هزار دلار در سال درآمد دارند، اما همان توسعه‌دهنده در شهر آتلانتا خیلی پایین‌تر از این مبلغ دریافت می‌کند. در ایران نیز به‌طور میانیگن یک توسعه‌دهنده اندروید باید چیزی در حدود 5 تا 6 میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد، هرچند بیشتر شرکت‌ها به دلایل مختلف چنین مبلغی را به افراد پرداخت نمی‌کنند. توسعه‌دهندگان iOS نیز با کمی اختلاف بیشتر باید حقوقی در همین حدود دریافت کنند. 

چگونه می‌توانید توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل شوید؟

راه‌های زیادی برای تبدیل شدن به توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل وجود دارد. این راه‌ها به‌سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
    1- در بوت‌کمپ‌های کدنویسی کوتاه‌مدت که مخصوص توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل است شرکت کنید.
    2- از دانشگاهی در رشته علوم کامپیوتر فارغ‌التحصیل شوید.
    3- به‌صورت خودآموز شروع به‌یادگیری توسعه اپلیکیشن موبایل کنید.
هر کدام از این روش‌ها نقاط مثبت و منفی خود را دارند. در گذشته، بیشتر فرصت‌های شغلی در حوزه برنامه‌نویسی در انتظار فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها بود، اما، درحال حاضر خیلی از توسعه‌دهندگان موفق در حوزه اپلیکیشن موبایل به‌صورت خودآموز کدنویسی یاد گرفته‌اند. شرکت در بوت‌کمپ‌های کدنویسی راه دیگری است که این روزها علاقمندان زیادی دارد. در واقع بوت‌کمپ‌ها جایگزین قابل‌قبولی برای دانشگاه هستند.

توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل به چه مهارت‌هایی نیاز دارند؟

برای اینکه یک توسعه‌دهنده موفق بشوید، باید چند مهارت مهم و اصلی را یاد بگیرید. در ادامه با این مهارت‌ها آشنا می‌شوید.

  1- مهارت‌های UX/UI

خلاقیت یک توسعه‌دهنده به قدرت و مهارت او در طراحی‌های رابط کاربری/ تجربه کاربری (UX/UI) بر می‌گردد. تجربه کاربری به این واقعیت مهم اشاره دارد که هرچه کار با یک اپلیکیشن ساده‌تر باشد، کاربر رضایت بیشتری دارد. طراحی UX روی ساده‌تر ساختن اپلیکیشن و راحتی کاربر در هنگام کار با نرم‌افزار تمرکز دارد. وقتی درباره رضایت‌مندی کامل کاربر صحبت می‌کنیم، طراحی UX نقش کلیدی دارد. اگر UX به‌اندازه کافی خوب نباشد، کاربر بدون معطلی اپلیکیشن را پاک می‌کند. از مهم‌ترین مولفه‌های تجربه کاربری به موارد زیر می‌توان اشاره کرد: 
    - ناوبری ساده کاربر
یکی از مولفه‌های مهم در طراحی UX دسترسی ساده به بخش‌های مختلف یک برنامه است. به همین دلیل مهم است چیدمان عناصر به گونه‌ای باشد که کاربر بتواند به شکل ساخت‌یافته به اطلاعات دسترسی داشته باشد. کاربر باید بتواند بدون سردرگمی در تمام بخش‌های برنامه حرکت کرده و به اطلاعات دسترسی داشته باشد. 
    - درک درست رفتارهای کاربری
داشتن درک مناسب از ذائقه و علایق کاربر به ‌طراح UX کمک زیادی می‌کند تا یک تجربه کاربری هماهنگ با علایق کاربران طراحی کند. در نتیجه کاربر خیلی سریع با اپلیکیشن ارتباط برقرار می‌کند.
    - ارزیابی از طریق وایرفریمینگ (قاب‌های سیمی)
وایرفریمینگ یک ارزیابی دقیق و کامل پیش از راه‌اندازی رسمی اپلیکیشن است. مرحله وایرفریمینگ به‌توسعه‌دهنده کمک می‌کند تا اپلیکیشن را به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی و ارزیابی کند تا روی نقاط ضعیف‌تری که به اصلاح و بهبود نیاز دارند کار کند.

طراحی UI

استفاده از رنگ، عناصر گرافیکی، تصاویر، ترکیب صدا و تصویر باعث جذاب شدن طراحی رابط کاربری می‌شود. واسط کاربری باید کاملا واکنش‌گرا باشد تا کاربر در اولین برخورد با برنامه ارتباط برقرار کند، اما چه عواملی باعث می‌شوند یک رابط کاربری خوب و قدرتمند طراحی کنیم؟
    - گرافیک فوق‌العاده
طراح باید برای رسیدن به ‌توازن منطقی از هر عنصر و مولفه‌ای در حد مطلوب و قابل قبولی استفاده کند. به‌طور مثال، نباید بیش از اندازه از تصاویر یا آیکون‌های گرافیکی استفاده کند. همچنین، هر صفحه از برنامه باید آن‌قدر جذابیت داشته باشد تا کاربر را برای مدت طولانی‌تری درگیر کند.
    - وضوح در عمل
وضوح در عمل عامل مهم دیگری است که طراح باید به ‌آن توجه کند. محتویات اپلیکیشن شامل متن، صدا، تصاویر، پویانمایی و ... باید هم جذاب و هم حاوی اطلاعات مفید باشند. اپلیکیشن باید شفافیت داشته باشد و علاوه بر آن خصایص زیر را داشته باشد:
    1- مرتبط بودن: کاربر معمولا دنبال ویژگی‌های ناوبری ساده، دکمه‌های فراخوانی عمل، پشتیبانی و گزینه‌های دسترسی سریع است. علائم آشنا مانند دکمه قرمز برای بستن هم باید اضافه شود.
    2- واکنش‌گرا بودن: برنامه باید به محض انجام عملی توسط کاربر به سرعت به آن پاسخ دهد. اگر اپلیکیشن زمان واکنش آهسته‌ای داشته باشد، کاربر آن‌را می‌بندد.
    3- ارتباط: عناصر درون برنامه باید با یکدیگر در تعامل باشند. فرض کنید اپلیکیشن خرید آنلاین دارید. جزئیات دقیق، صفحات بارگذاری شده، ارجاع به صفحات مربوطه، پیام‌های دریافت/لغو پرداخت و تمامی پارامترهای مرتبط با یکدیگر باید به کاربر نشان داده شوند. 
    4- دریافت بازخورد از طریق نمونه‌سازی: اگر در بخش B2B هستید، دریافت بازخوردها به شکل نمونه‌سازی کمک می‌کند با ایده‌های خود بازی کنید. نمونه‌سازی کمک می‌کند تا بازخوردهای قابل‌ توجهی از مشتریان خود بگیرید. نمونه‌سازی دینامیک کمک می‌کند تا هر زمان که نیاز بود اصلاحات انجام دهید.

    2- تجربه‌اندوزی در چند زبان برنامه‌نویسی

به‌عنوان توسعه‌دهنده نیاز دارید چند زبان برنامه‌نویسی را یاد بگیرید. زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب برای اندروید جاوا و کاتلین و برای iOS سوئیفت و آبجکت-سی هستند. 

    3- کارآمدی در توسعه چند-سحطی

هرچه دانش بیشتری داشته باشید، شانس شما برای تبدیل شدن به سازنده موفق اپلیکیشن بیشتر می‌شود. شما می‌‌توانید هم‌زمان در هر دو شاخه اندروید و iOS تخصص به‌دست آورید. داشتن دانش و تخصص در هر دو زمینه درآمد بیشتر برای توسعه‌دهندگان و صرفه‌جویی در نیروی کار برای سازمان‌ها را به همراه می‌آورد. اگر به چنین سطح از تخصص برسید، فرصت‌های شغلی متعددی پیدا می‌کنید. 

    4- تجربه در متدولوژی چابک

مدل چابک باعث اطمینان از تعامل در هر مرحله از توسعه می‌شود. علاوه بر این، هر زمان که تغییر مهمی ایجاد می‌شود مشتری از آن مطلع می‌شود. در این مدل، می‌توانید هم‌زمان از توسعه به ‌تست سوییچ کنید. متدولوژی چابک در پروژه‌های کوچک که نیازها آن‌چنان پیچیده نیستند به‌سادگی فرآیندها را مدیریت می‌کند تا پروژه با کیفیت بالایی آماده شود. 

    5- داشتن مدل کسب‌وکار مبتکرانه

ساخت اپلیکیشن یک موضوع و فروش آن موضوع دیگری است. باید کسب‌وکار قدرتمندی داشته باشید تا روی تبلیغ اپلیکیشن و شناساندن آن به‌طیف بیشتری از مخاطبان نامشخص تمرکز کند. برندسازی درست و استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید به‌خوبی برای تبلیغات استفاده شود. علاوه بر این، باید کاملا از شرایط موجود و تغییرات احتمالی مطلع باشید تا بتوانید تغییرات و ویژگی‌های جدید را متناسب با آن‌ها به‌ کار بگیرید.

    6- آگاهی داشتن در زمینه امنیت سایبری

خلاقیت همیشه معایبی هم دارد. افرادی زیادی هستند که به‌طور کاملا موفق از برنامه شما جاسوسی می‌کنند تا بتوانند داده‌های محرمانه به‌دست آورند. به‌عنوان توسعه‌دهنده باید از هر ترفند امنیتی ممکن استفاده کنید تا از سرقت اطلاعات جلوگیری کنید. همواره مراقب حملات بدافزارها و سایر نرم‌افزارهای مخرب باشید. پژوهشی که سال 2017 میلادی انجام شد، نشان داد به ترتیب 27 درصد برنامه‌های مربوط به شیوه زندگی و 20 درصد اپلیکیشن‌های موسیقی هدف حملات سایبری قرار گرفتند. 

مهارت‌های بیشتر

علاوه بر مهارت‌های فنی که در بالا ذکر شد، باید روی موارد زیر هم کار کنید:
    - مهارت‌های خلاقانه
    - مهارت‌های تحلیلی
    - مهارت‌های ارتباطی
    - مهارت‌های مربوط به رفع باگ‌ها

مهارت‌های فنی ضروری موردنیاز برنامه‌نویسان  iOS

    1- سوئیفت: سوئیفت زبان اصلی توسعه اپلیکیشن‌های iOS است. یک زبان برنامه‌نویسی بسیار مدرن که شروع کار با آن ساده است. توسعه‌دهنده موفق iOS باید درک خوبی از سوئیفت و مفاهیم اصلی آن داشته باشد.
    2- UIKit: چارچوب فوق به توسعه‌دهندگان iOS کمک می‌کند تا واسط‌های کاربری خود را طراحی کنند. چارچوب UIKit قابلیت‌های کاربردی همچون ژست‌ها، پویانمایی‌ها، خصلت‌های پیش‌فرض و کنترل‌های لمسی داخل اپلیکیشن‌ها را ارائه می‌کند. 
    3- Xcode:  محیط توسعه یکپارچه Xcode به ‌توسعه‌دهندگان کمک می‌کند به‌راحتی برای دستگاه‌های iOS کدنویسی کنند. اگر توسعه‌دهنده iOS هستید بهتر است سطح دانش خود در ارتباط با Xcode را افزایش دهید تا بتوانید از ویژگی‌های کاربردی  Xcode  برای ساخت برنامه‌های قدرتمندتر استفاده کنید.

مهارت‌های فنی ضروری برای برنامه‌نویسان اندروید

    1- ساخت واسط‌های کاربری: باید بتوانید یک طرح را با استفاده از جاوا و XML به اپلیکیشن کاربردی اندروید تبدیل کنید. برای این کار باید بدانید که چگونه از تمام مولفه‌ها استفاده کنید و شناخت دقیقی از فرم‌های استاندارد و سایر مولفه‌هایی که ممکن است در یک برنامه اندروید استفاده شوند به‌دست آورید. 
    2- ذخیره‌سازی داده‌ها و اعلان‌ها: باید بدانید روی دستگاه‌های اندروید چگونه اطلاعات را ذخیره، به‌روزرسانی یا پاک کنید. علاوه بر این، لازم است از یک مکانیزم ساده برای ارسال اعلان‌های برنامه به کاربران استفاده کنید.
    3- دستور‌العمل‌های Material Design: خیلی از اپلیکیشن‌های اندروید از چارچوب Material Design استفاده می‌کنند که توسط گوگل در سال 2014 ساخته شد. بهتر است با نحوه کارکرد چارجوب فوق آشنا شوید تا بتوانید برنامه‌هایی با سبک و سیاق جدید و مدرن آماده کنید. 

مهارت‌های نرم ضروری برای برنامه‌نویسان اپلیکیشن موبایل

برای این‌که به‌عنوان یک توسعه‌دهنده موبایل در کار خود موفق باشید باید مجموعه‌ای از مهارت‌های نرم داشته باشید. این مهارت‌های نرم عبارتند از:

•   حل مشکل: تمام شغل‌های کدنویسی به‌مقداری حل مشکل و تفکر تحلیلی نیاز دارند. باید مشکل را به دقت واکاوی کنید و با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی راه‌حلی پیدا کنید. همچنین، باید بتوانید مشکلات موجود در کدهای موجود را حل کنید یا برای رسیدن به‌ویژگی‌های جدید تغییراتی در اپلیکیشن ایجاد کنید.
•    توجه به جزئیات: جزئیات در کدنویسی مهم هستند. هر بخشی از جزئیات می‌تواند روی خروجی برنامه تأثیرگذار باشد. یک ایراد می‌‌تواند باعث قفل شدن برنامه شود.
•   کار گروهی: وقتی توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل هستید احتمال اینکه در یک تیم کار کنید زیاد است. باید بتوانید در محیط‌های گروهی به‌خوبی کار کنید و برای انجام یک وظیفه مشخص با آن‌ها تعامل داشته باشید.

مراحل گام به‌گام تبدیل شدن به توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل

برای این‌که یک توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل شوید باید به چند مرحله فکر کنید:
    1- یک مسیر برای توسعه اپلیکیشن انتخاب کنید.
    2- با رفتن به‌دانشگاه، شرکت در بوت‌کمپ‌ها یا به‌صورت خودآموز مهارت‌های موردنیاز را کسب کنید.
    3- مهارت‌های فنی خود را توسعه و ارتقاء دهید.
    4- در زمینه طراحی اپلیکیشن موبایل نمونه کارهای اولیه بسازید.
    5- برای خودتان رزومه فنی بنویسید.
    6- به‌دنبال کار باشید.
    7- برای مصاحبه آماده شوید.
بهترین توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل به مهارت‌های تحلیلی، مهارت‌های برقراری ارتباط و الهام گرفتن از جنبه‌های مختلف چیزهایی که هر روز اتفاق می‌افتد نیاز دارند و از همه مهم‌تر اینکه باید بتوانند از شکست‌های خود درس بگیرند.